Zgodnie z przepisami, obowiązującymi od 1 stycznia 2022 r., składka zdrowotna nie podlega odliczeniu od podatku. Konsekwencją takiego stanu prawnego był brak prawa do odliczenia składki zdrowotnej od podatku wyliczonego od wynagrodzeń należnych za grudzień 2021 r. opłacanych w styczniu 2022 r. Pod koniec roku pojawiły się jednak rozwiązania, pozwalające w efekcie końcowym zmniejszyć podatkowe obciążenia dla swojego biznesu.
Dość znanym faktem, w tym również medialnie, stała się możliwość przeprowadzenia optymalizacji pozwalającej na odliczenie składki zdrowotnej od podatku w przypadku zapłaty składki zdrowotnej (pod warunkiem zapłaty wszystkich należnych składek, do których opłacenia zobowiązany był płatnik składek) od wynagrodzenia za grudzień 2021 r., w grudniu 2021. Możliwość taka dotyczyła zarówno wynagrodzeń pracowników, jak i przedsiębiorców.
Kolejnym dość często stosowanym rozwiązaniem było przekształcanie spółki cywilnej w spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną. Skutkiem takiej decyzji, w uproszczeniu, przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym oraz podatkiem solidarnościowym mogą jako komplementariusze zastosować wyłącznie opodatkowanie stawką liniową, unikając płacenia podatku solidarnościowego. Dodatkowo do zapłaty będzie tylko zryczałtowana składka zdrowotna w kwocie 500 zł miesięcznie.
Wcześniejsze opłacenie składki zdrowotnej, przekształcenie w sk lub ska a schemat podatkowy
Wielu przedsiębiorców, w tym również pracodawców, skorzystało z którejś z tych możliwości. Postępowanie takie, co należy z całą mocą podkreślić, było zgodne z prawem i jak to miało miejsce w odniesieniu do opłacenia składki zdrowotnej – akceptowane zarówno przez Ministerstwo Finansów jak i ZUS, co organy te potwierdzały w ogłaszanych wyjaśnieniach na swoich stronach internetowych.
W tej sytuacji wskazać jednak należy na pojawiające się ryzyko. Podane wyżej przykładowe i popularne medialnie działania optymalizacyjne mogą zostać uznane za schematy podatkowe. Nie można bowiem wykluczyć, iż po przeprowadzeniu analizy jaką każdy winien w swoim indywidualnym przypadku wykonać, przeprowadzona optymalizacja będzie spełniała warunki uznania jej za schemat podatkowy, co oznacza powstanie obowiązku sporządzenia i wysłania deklaracji MDR.
Schemat podatkowy a powstanie obowiązku raportowania schematu podatkowego MDR
W pierwszej kolejności należy ustalić czy dany podmiot spełnia kryterium kwalifikowanego korzystającego, bo tylko w odniesieniu do takiego podmiotu powstanie ewentualny obowiązek raportowania schematów podatkowych. Po ustaleniu swojego statusu w świetle przepisów Ordynacji podatkowej jako kwalifikowanego korzystającego należy odpowiedzieć na pytanie:
Kiedy powstanie schemat podatkowy w powyższych sytuacjach?
Przykładowo, co do zasady w momencie kiedy spełnione będzie kryterium głównej korzyści. Należy wskazać, iż w przypadku powyższych działań optymalizacyjnych istnieje duże prawdopodobieństwo wykazania, iż kryterium głównej korzyści zostało spełnione, gdyż zrealizowane czynności miały wpływ na obniżenie opodatkowania, a osiągnięcie takiej korzyści podatkowej było główną lub jedną z głównych przesłanek ich przeprowadzenia. Pozostaje więc sprawdzenie, czy doszło do spełnienia którejś z ogólnych cech rozpoznawczych.
W naszych przykładach również wskazać można na spełnienie ogólnej cechy rozpoznawczej w postaci wystąpienia sytuacji, w której dokonywane w ramach uzgodnienia czynności opierają się na znacznie ujednoliconej dokumentacji albo przyjmują znacznie ujednoliconą formę.
Powyższe nie wyczerpuje oczywiście zakresu analizy. W zależności od indywidualnej sytuacji i okoliczności należy zbadać szerszy zakres kryteriów aby ostatecznie potwierdzić lub wykluczyć istnienie schematu podatkowego.
Artykuł nie wyczerpuje również katalogu czynności, jakie były realizowane przez podmioty spełniające kryterium kwalifikowanego korzystającego. To każdy winien ustalić w indywidualnym procesie samodzielnie lub przy wsparciu doradcy podatkowego.
Konsekwencje braku wykonania obowiązku raportowania schematów podatkowych MDR
Reasumując, pragnę podkreślić konieczność przeprowadzenia analizy działań podjętych przez przedsiębiorców, którzy w związku z nową rzeczywistością podatkową w 2022 roku podjęli szereg działań zmierzających do ochrony swoich biznesów przed rosnącym fiskalizmem.
Może się bowiem okazać, że przeoczenie obowiązku raportowania MDR zniweczy wszelkie oszczędności, którymi skutkować będą podjęte czynności optymalizacyjne. Kary za nie przesłanie deklaracji MDR liczone mogą być w dziesiątkach milionów złotych.
Pocieszeniem dla tych którzy nie dopełnili ewentualnego obowiązku może być fakt, że jest jeszcze prawo do złożenia deklaracji MDR wraz z tzw. czynnym żalem, co może pomóc w uniknięciu odpowiedzialności karnej skarbowej za niezłożenie deklaracji w terminie.
Co dalej – raportowanie schematów podatkowych krok po kroku
Obowiązujące od 3 lat przepisy o raportowaniu schematów podatkowych same w sobie sprawiają wiele praktycznych trudności. Sytuację dodatkowo komplikują przepisy tzw. Polskiego Ładu. W odpowiedzi na liczne pytania klientów i partnerów biznesowych przygotowaliśmy cykl 6 nieodpłatnych webinariów, w trakcie których będę miał przyjemność wyjaśnić zagadnienia dotyczące istoty schematów podatków podatkowych, a także wyjaśnić krok po kroku metodykę ich raportowania. Najbliższe spotkanie już w czwartek, 3 marca.
Serdecznie zapraszam do udziału – plan spotkania i formularze rejestracyjne dostępne poniżej.
