Ostatnie lata przyniosły istotne zmiany w interpretacji konsekwencji podatkowych uregulowania zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne przez płatników. Interpretacje Ministerstwa Finansów oraz orzecznictwo sądowe skłoniły do ponownego przeanalizowania tego zagadnienia w kontekście opodatkowania przychodu podatkowego PIT dla pracowników.

W zeszłym roku Ministerstwo Finansów wydało interpretację ogólną, która stanowi istotną zmianę w podejściu do opodatkowania płatności zaległych składek. Zgodnie z tą interpretacją (Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 30 marca 2023 r. Nr DD3.8203.1.2023), uregulowanie przez płatnika zaległych składek zdrowotnych i społecznych nie skutkuje powstaniem przychodu opodatkowanego PIT po stronie pracownika czy zleceniobiorców. To stanowisko jest spójne z przeważającą linią orzeczniczą sądów administracyjnych.

Dotychczasowe stanowisko organów administracji skarbowej

Dotychczasowy pogląd fiskusa zakładał, że opłacone ze środków płatnika składki zaległe społeczne oraz zdrowotne stanowią dla podatników przychód podlegający opodatkowaniu PIT. Jednakże, sądy administracyjne zdecydowanie nie zgadzały się z taką interpretacją, argumentując brakiem przysporzenia majątkowego dla podatnika w momencie uregulowania zaległych składek przez płatnika. Rozbieżność ta doprowadziła do wydania interpretacji ogólnej przez Ministra Finansów.

Stanowisko Ministerstwa finansów

Interpretacja Ministerstwa Finansów odnosi się do zapisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tymi przepisami, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne są współfinansowane przez ubezpieczonych oraz płatników składek. Jednakże, w przypadku zapłaty zaległych składek przez płatnika, pojawia się pytanie o kwalifikację tych płatności jako przychodu dla podatnika.

Obecne stanowisko Ministerstwa Finansów wyrażone w interpretacji ogólnej zmienia ten paradoks. Wyjaśnia, że płatnik, uregulowując zaległe składki, nie przyczynia się do powstania przychodu podatkowego u podatnika. Zamiast tego, jest to obowiązek publicznoprawny płatnika, którego nie można przenieść na podatników. Dlatego też, płatnik nie wykonuje żadnego świadczenia dla podatnika, co oznacza, że nie można mówić o przysporzeniu majątkowym podlegającym opodatkowaniu.

Ministerstwo Finansów podkreśla również, że koszty zapłaty zaległych składek nie mogą być uznane przez płatnika za koszty uzyskania przychodów. Oznacza to, że płatnik nie może ich uwzględnić w kalkulacji  dochodu podatkowego.

Podsumowując

Nowa interpretacja Ministerstwa Finansów przynosi pewność prawno-podatkowąw kwestii opodatkowania uregulowanych przez płatnika z własnych środków zaległych składek zdrowotnych i społecznych, które to powinien sfinansować podatnik (tj. pracownik, zleceniobiorca, były pracownik lub były zleceniobiorca). Dla pracowników i zleceniobiorców oznacza to, że nie będą opodatkowani za te płatności, co jest zgodne zarówno z duchem prawa podatkowego, jak i z interpretacją orzecznictwa sądów administracyjnych.

Warto także zaznaczyć, że ta interpretacja ogólna Ministerstwa Finansów  ma również inne konsekwencje dla płatników składek, którzy dotychczas zaliczali koszty związane z uregulowaniem zaległych składek do kosztów uzyskania przychodów. Biorąc pod uwagę te zmiany warto przeanalizować konsekwencje podatkowe w tym zakresie i ewentualną konieczność korekty rozliczeń.