W 2019 roku wprowadzono do polskiego prawa (art.15cb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) możliwość skorzystania przez podatników CIT z ulgi, która pozwala zwiększyć koszty uzyskania przychodów o hipotetyczne odsetki od kapitału własnego. To narzędzie podatkowe stworzone dla firm, które postanawiają zatrzymać część zysku lub dokonać dopłat do kapitału spółki. Ulga ma na celu wspieranie przedsiębiorców oraz zachęcanie ich do reinwestowania zysków w rozwój firmy.
Mechanizm hipotetycznych odsetek
Hipotetyczne odsetki odnoszą się do sytuacji, gdy spółka przeznacza zysk na kapitał zapasowy lub rezerwowy, bądź gdy wspólnicy dokonują dopłat zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych. Istotne jest, że te środki nie mogą być przeznaczone na pokrycie straty bilansowej spółki. Termin „hipotetyczne odsetki” podkreśla, że są to fikcyjne odsetki, które zostałyby naliczone, gdyby spółka korzystała z finansowania zewnętrznego.
Obliczanie wartości hipotetycznych odsetek
Kwotę hipotetycznych odsetek oblicza się mnożąc stopę referencyjną NBP obowiązującą w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększoną o 1 punkt procentowy przez kwotę dopłaty wniesionej do spółki lub zysku który zdecydowano się zatrzymać. Wartość ta przysługuje w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału rezerwowego bądź zapasowego oraz w kolejnych dwóch latach podatkowych.
Korzyści dla podatników CIT
Wykorzystanie kosztów hipotetycznych odsetek może przynieść istotne korzyści podatkowe. Maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym nie może przekroczyć 250 000. złotych, co daje możliwość rozliczenia kosztów uzyskania przychodów w wysokości 750 tys. zł w ciągu trzech lat podatkowych. W efekcie maksymalna roczna oszczędność podatkowa dzięki tej uldze wynosi odpowiednio 47 500 zł dla spółek stosujących 19% stawkę podatku CIT lub 22 500 zł dla spółek stosujących 9% stawkę podatku CIT (mali podatnicy).
Warto podkreślić, że zgodnie z interpretacją Dyrektora KIS z dnia 23 stycznia 2024 roku (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.533.2023.1.BJ.) nieodliczona w danym roku część odsetek hipotetycznych z uwagi na limit 250.000 zł nie przechodzi do odliczenia na lata następne.
Przykład zastosowania
Spółka w sprawozdaniu finansowym za 2020 r. wykazał zysk w kwocie 2.500.000,00 zł, który to zysk zgodnie z uchwałą Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników został przeznaczony w całości na kapitał zapasowy.
Spółka mogła zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów z tytułu przekazania w 2020 r. na kapitał zapasowy kwoty 2.500.000,00 zł odpowiednio:
- w roku 2021 kwotę 27.500,00 zł (2.500.000 zł x 1,1% tj. stopa referencyjna z dnia 31 grudnia 2020 r. wynosząca 0,1% powiększona o 1%),
- w roku 2022 kwotę 68.750 zł (2.500.000 zł x 2,75% tj. stopa referencyjna z dnia 31 grudnia 2021 r. wynosząca 1,75% powiększona o 1%).
- w roku 2023 kwotę 193.750 zł (2.500.000 zł x 7,75% tj. stopa referencyjna z dnia 31 grudnia 2022 r. wynosząca 6,75% powiększona o 1%).
W efekcie ulga pozwoliła zmniejszyć wysokość podatku o 55 100 zł (stawka 19% z kwoty 290.000 złotych kosztów uzyskania przychodów)
Warunki zastosowania ulgi
Aby skorzystać z ulgi, wypracowany zysk lub dopłaty muszą pozostać w spółce przez minimum trzy lata licząc od końca roku podatkowego, w którym została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce. W przypadku gdy przed upływem trzech lat nastąpi zwrot lub podział dopłaty czy wypłata zysku lub przeznaczenie go na pokrycie straty bilansowej spółka będzie zobowiązana do rozliczenia przychodu podatkowego z tytułu wcześniej odliczonych kosztów. Podobna sytuacja będzie miała miejsce gdy spółka przejdzie proces reorganizacji czyli zostanie przejęta w wyniku łączenia albo podziału albo przekształcona w spółkę niebędącą osobą prawną przed upływem 3 lat.
Podsumowanie
Hipotetyczne odsetki od kapitału własnego stanowią korzystne narzędzie podatkowe dla spółek CIT, pozwalając na zwiększenie kosztów uzyskania przychodów. Warto zrozumieć mechanizm ich działania oraz warunki zastosowania, aby efektywnie wykorzystać możliwości podatkowe, jakie oferuje ta ulga. Jednocześnie należy pamiętać o obowiązkach związanych z utrzymaniem zysku w spółce przez określony czas oraz o odpowiedniej ewidencji dla celów podatkowych.
