Decyzja o nieodpłatnym świadczeniu na rzecz pewnego podmiotu może być podyktowana różnymi względami – od czysto biznesowych (np. promocyjnych), po decyzje natury moralnej (np. spontaniczne wsparcie fundacji charytatywnej).
Jak rozliczenie takich usług i dostaw towarów wygląda jednak z punktu widzenia podatku VAT? Czy takie nieodpłatne świadczenia korzystają ze zwolnień z podatku od towarów i usług?
Zasada opodatkowania odpłatnych czynności…
Zasadą jest, że usługa podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy ma ona charakter odpłatny. Jeśli więc usługę wykonano nieodpłatnie, to nie podlega ona podatkowi od towarów i usług. Nie ma znaczenia, czy usługa ze swej istotny jest usługą nieodpłatną, czy też wykonano ją nieodpłatnie wyłącznie wyjątkowo.
…i wyjątkowe opodatkowanie czynności nieodpłatnych
Skoro ustawa wprowadza zasadę, to muszą obowiązywać również pewne wyjątki. Są nimi dwa rodzaje nieodpłatnego świadczenia usług podlegające opodatkowaniu:
- nieodpłatne wykorzystanie towarów podatnika na cele prywatne, lub każde inne, niezwiązane z działalnością gospodarczą;
- nieodpłatne świadczenie usług na cele podatnika lub jego pracowników, lub innych związanych z nim podmiotów, lub do innych celów niż działalność gospodarcza podatnika.
Te dwie kategorie nieodpłatnych świadczeń rozliczane są zgodnie z regułami obowiązującymi świadczenia odpłatne.
Nieodpłatne wykorzystanie towarów
Opodatkowaniu podlega takie wykorzystanie towarów podatnika, które odbywa się nieodpłatnie. Jednocześnie, używane towary muszą być wcześniej nabyte z odliczeniem VAT.
Wskazane wykorzystanie na cele prywatne podatnika to wyłącznie przykład – opodatkowanie będzie miało miejsce zawsze, gdy towary będą wykorzystane w innym celu niż związany z działalnością podatnika, choćby nie był on wymieniony w przepisie.
Nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub innych podmiotów
Opodatkowanie nieodpłatnego świadczenia usług na cele osobiste podatnika lub innych podmiotów z nim związanych, jest konstrukcją zbliżoną do nieodpłatnego wykorzystania towarów. Na jego podstawie, opodatkowaniu podlega każde świadczenie usług, które nie jest związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Działalność podatnika należy rozumieć jednak szeroko – w jej zakres wchodzą między innymi usługi stanowiące pożądane uzupełnienie działalności. Oczywiście ta kwestia jest przedmiotem odwiecznego sporu między podatnikami a organami skarbowymi i interpretacje tych dwóch grup różnią się diametralnie.
W przeciwieństwie do nieodpłatnego wykorzystania towarów, nie ma znaczenia, czy na usługi przysługuje odliczenie VAT – każdorazowo będą one podlegały opodatkowaniu.
Podsumowanie
Rozliczenie nieodpłatnych świadczeń na gruncie podatku VAT jest trudnym zadaniem. Ich przeprowadzenie wymaga kilkustopniowej analizy, a ewentualne błędy mogą mieć poważne konsekwencje, zarówno prawne jak i finansowe. W przypadku wątpliwości dotyczących rozliczania nieodpłatnych świadczeń zapraszamy do kontaktu!