Rozliczanie obowiązków podatkowych i prawidłowe wypełnienie formularzy z tym związanych może wzbudzać wątpliwości nawet wśród profesjonalistów. Nie inaczej kształtuje się kwestia rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednym z formularzy, który może generować problemy w jego wypełnieniu jest PIT-2, czyli oświadczenie podatnika dla celów obliczenia miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jaka w 2024 roku jest kwota wolna od podatku? Czym jest kwota zmniejszająca podatek? Szczegóły z tym związane przedstawiamy poniżej.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm., dalej: Ustawa o PIT), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Dlatego każdy pracodawca jest zobowiązany do pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z wynagrodzenia pracowników, których zatrudnia, a zaliczki te są obliczane według zasad określonych w Ustawie o PIT.
Podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych stanowi dochód. Dochodem jest przychód podatnika, zmniejszony o koszty uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 12 Ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Kto i kiedy składa formularz PIT-2
Jaki jest cel złożenia formularza PIT-2? Stosując duże uproszczenie, jest to oświadczenie pracownika, którego celem jest otrzymanie wyższej wypłaty swojego wynagrodzenia „na rękę”. Wypełniony formularz PIT-2 składa się zazwyczaj u pracodawcy raz, podczas podpisania umowy (istnieje również możliwość złożenia formularza w dowolnym, późniejszym czasie). Formularz PIT-2 mogą złożyć nie tylko osoby pracujące na podstawie umowy o pracę, ale też m.in. zleceniobiorcy, wykonawcy dzieł i osoby na kontraktach. W jakim celu pracownik wypełnia i składa u pracodawcy formularz PIT-2? Wypełnienie oświadczenia przez pracownika pozwala zmniejszać w 2024 r. naliczanie comiesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych maksymalnie o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek tj. o 300 zł miesięcznie i 3.600 zł rocznie.
Od 2023 roku, poszerzyła się grupa podatników, którzy mogą skorzystać z obliczenia miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Po zmianach oświadczenie PIT-2 mogą złożyć:
- osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, stosunku służbowego lub spółdzielczego oraz pracy nakładczej,
- zleceniobiorcy,
- wykonawcy dzieł (na podstawie umowy o dzieło),
- menadżerowie na kontraktach,
- osoby odbywające praktykę absolwencką lub staż uczniowski.
Poszerzenie kręgu osób uprawnionych do skorzystania z rozliczania comiesięcznej zaliczki na podatek dochodowy między innymi o osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, powoduje że w roku 2024 każdy pracownik miesięcznie otrzyma wyższą kwotę wypłaty bez konieczności oczekiwania na zwrot odprowadzonego podatku dochodowego od osób fizycznych w rozliczeniu rocznym. Zmianą od roku 2023 jest skorzystania ze złożenia oświadczenia PIT-2 przez osoby, które jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą i rozliczaną się według skali podatkowej.
Oświadczenie PIT-2 przez uprawnionych może być złożone w dowolnym momencie roku podatkowego. Jednak, aby otrzymać wyższą pensję na „rękę” podatnik powinien złożyć oświadczenie PIT-2 przed wypłatą pierwszego wynagrodzenia.
Kwota wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych
Kwota wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych to kwota, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Kwota wolna od podatku w 2024 roku wynosi 30.000 zł. Oznacza to, że dochody osób fizycznych do wysokości 30.000 zł są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Warto podkreślić, że kwota wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych skierowana jest wyłącznie do podatników rozliczających przychody wykazywane na rozliczeniu rocznym z urzędem skarbowym – PIT-36 lub PIT-37, opodatkowanym według skali podatkowej (na zasadach ogólnych). Kwota wolna od podatku nie dotyczy zatem przychodów opodatkowanych liniowo, ryczałem ewidencjonowanym, z kapitałów pieniężnych, czy ze zbycia nieruchomości.
Kwota zmniejszająca podatek dochodowy od osób fizycznych
Chociaż oba pojęcia brzmią podobnie, jednak kwota zmniejszająca podatek jest czymś zupełnie innym niż kwota wolna od podatku w wysokości do 30.000 zł. Kwota zmniejszająca podatek jest to nic innego jak kwota, o którą podatnik może obniżyć swój podatek dochodowy. Wówczas, miesięczna zaliczka na podatek dochodowy ulega zmniejszeniu, a otrzymywane wynagrodzenie na „rękę” odpowiednio wzrasta. Z kolei kwota wolna od podatku, to część zarobków pracownika (dochodów), która jest całkowicie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Dla przypomnienia w 2024 roku maksymalna wysokość kwoty zmniejszającej podatek dochodowy od osób fizycznych to 3.600 zł rocznie (zatem maksymalnie 300 zł na dany miesiąc). W przypadku dochodu do 120 tyś zł podatek wynosi 12% minus kwota zmniejszająca podatek (3.600 zł). Kwota zmniejszająca podatek ma także zastosowanie do podatników znajdujących się w drugim przedziale skali podatkowej. Pracownicy, którzy uzyskujących dochody z różnych tytułów zatrudnienia lub u kilku pracodawców, mogą kwotę zmniejszającą podatek dochodowy od osób fizycznych w kwocie maksymalnie 3.600 zł rocznie, podzielić i „wykorzystać” nawet u 3 płatników podatku PIT, czyli np. u 3 różnych pracodawców w 3 częściach. Pracownik może zadysponować aby comiesięczną zaliczkę na podatek w wysokości 300 zł podzielić między dwóch pracodawców np. po 150 zł lub trzech po 100 zł. Należy pamiętać, że pracownik, który zechce aby w powyższy sposób pracodawca/płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych miał dokonywać podzielonego obliczania miesięcznych zaliczek musi posiadać odrębnie złożone oświadczenia PIT-2.
Podsumowanie
Podsumowując, poza kwotą wolną od podatku, formularz PIT-2 jest oświadczeniem podatnika, w którym wyraża on wolę zmniejszenia comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w sytuacji kiedy np. pracodawca (jako płatnik) ma obowiązek ich poboru. Skutkiem złożenia tego oświadczenia przez podatnika jest to, że zaliczka na podatek dochodowy jest co miesiąc pomniejszana przez pracodawcę o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, a zatem wypłata „na rękę” jest odpowiednio wyższa. Oświadczenie PIT-2 może być złożone w dowolnym momencie roku podatkowego. Jednak, aby otrzymać wyższą zaliczkę na podatek od pierwszego miesiąca pracy, pracownik powinien złożyć oświadczenie PIT-2 przed wypłatą pierwszego wynagrodzenia.
