Pakiet SLIM VAT 2 to druga odsłona programu mającego na celu uproszczenie i unowocześnienie rozliczeń podatku od towarów i usług (VAT). Z jednej strony ma odpowiadać na potrzeby polskich przedsiębiorców. Z drugiej natomiast realizować dyrektywy unijne. Co zmieni się w codziennym funkcjonowaniu polskich firm tym razem? Na to pytanie odpowiadamy w naszym artykule.
Część zmian już obowiązuje
Nie wszystkie zmiany w ramach pakietu SLIM VAT 2 wchodzą w życie od 1 października. Część z nich obowiązuje już od 7 września, czyli następnego dnia po ogłoszeniu nowelizacji. Tak jest w przypadku uproszczonej procedury VAT, a także neutralnego rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT). Pierwsza zmiana związana jest z umożliwieniem dokonania korekty deklaracji VAT przez podatnika rozliczającego podatek należny VAT z tytułu importu towarów. Od 7 września przedsiębiorca może to bowiem zrobić w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym podatnik miał rozliczyć podatek należny z tytułu importu towarów. Korekta dotyczy natomiast sytuacji, w której podatnik w pierwotnej deklaracji nie rozliczył podatku VAT w prawidłowej wysokości.
Modyfikacje w zakresie WNT
Z kolei znowelizowane przepisy dotyczące WNT zakładają, że od 7 września 2021 r. podatnicy nie muszą spełniać warunku uzależniającego dokonanie odliczenia podatku VAT naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek VAT należny, od wykazania podatku VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ta zmiana spowodowana jest implementacją do polskiego porządku prawnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 18 marca 2021 r., sygn. akt C-895/19. Niejako przy okazji doprecyzowano również moment dokonania korekty in-minus. Zgodnie z nowelizacją korekty podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.
Ulga za złe długi na nowych zasadach
Najważniejszą zmianą w ramach pakietu SLIM VAT 2, która wchodzi w życie 1 października, jest natomiast modyfikacja zasad korzystania z tak zwanej ulgi za złe długi. Wydłużony bowiem zostanie termin do uwzględnienia tej ulgi w swoim rozliczeniu. Nowelizacja przepisów ustanawia termin 3-letni, licząc od końca roku podatkowego, w którym faktura została wystawiona. Jednocześnie umożliwiono skorzystanie z tego mechanizmu przedsiębiorcom, którzy znajdują się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Dodatkowo zlikwidowano także wymóg nakładający na dłużników obowiązek pozostawania czynnym podatnikiem VAT. Ten warunek będzie stosowany wyłącznie w odniesieniu do dostawców. Te zmiany również są efektem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który musiał zostać zaimplementowany do polskiego porządku prawnego. Tym razem chodziło jednak o orzeczenie TSUE z 7 grudnia 2020 r., sygn. akt C-335/19.
Więcej czasu na deklarację VAT-26
Ważną zmianą jest również modyfikacja zasad składania deklaracji VAT-26. Korzystają z niej przedsiębiorcy posiadający firmowe samochody nieuznawane za pojazdy ciężarowe, którzy chcieliby skorzystać z pełnego odliczenia VAT. Poza prowadzeniem szczegółowej kilometrówki konieczne jest złożenie we właściwym urzędzie skarbowym deklaracji VAT-26. Do tej pory termin na dokonanie tej czynności wynosił zaledwie 7 dni od dnia, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z pojazdem wykorzystywanym wyłącznie w działalności gospodarczej. Od 1 października termin ten ulegnie zmianie. Deklarację trzeba będzie złożyć do 25 miesiąca następującego po miesiącu, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z samochodem firmowym.. Jednocześnie trzeba jednak pamiętać, że informacja do urzędu skarbowego powinna zostać złożona nie później, niż w terminie złożenia ewidencji JPK_V7M lub JPK_V7K za dany miesiąc (także w odniesieniu do przedsiębiorców rozliczających się kwartalnie).
Więcej czasu na odliczenie podatku VAT
Inną nowością jest rozszerzenie możliwości odliczenia podatku VAT nieodliczonego w terminie. Podatnicy będą mogli dokonać tej czynności poprzez złożenie stosownej korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego albo za jeden z trzech następujących okresów rozliczeniowych. Podatnicy rozliczający się kwartalnie będą mogli to zrobić w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych po okresie rozliczeniowym w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego. Maksymalnym terminem skorzystania z odliczenia podatku VAT będzie natomiast 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Zmiany w temacie sprzedaży nieruchomości i rachunków VAT
Nieco drobniejszymi modyfikacjami w zakresie VAT jest natomiast wprowadzenie możliwości składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości podatkiem VAT w samym akcie notarialnym, a także modyfikacja w zakresie przesuwania środków zgromadzonych na rachunkach VAT. Pierwsza kwestia stanowi wygodną alternatywę dla dotychczas funkcjonującego rozwiązania, czyli obowiązku złożenia oświadczenia o wyborze opodatkowania najpóźniej przed dniem dokonania dostawy budynku, budowli lub ich części. Druga natomiast ma kilka aspektów. Po pierwsze podatnik od 1 października będzie mógł wystąpić z wnioskiem do Naczelnika Urzędu Skarbowego o wydanie zgody na wypłatę należących do niego środków, zdeponowanych na rachunku technicznym (w związku z zamknięciem rachunku VAT). Po drugie Naczelnik Urzędu Skarbowego będzie też mógł wydać zgodę na uwolnienie środków z rachunku VAT, jeżeli posiadane przez podatnika zaległości podatkowe zostały odroczone lub rozłożone na raty, co ma wspomóc odzyskanie przez podatnika płynności finansowej. Po trzecie natomiast podatnik będzie miał możliwość przekazywania środków między posiadanymi rachunkami VAT w różnych bankach.
SLIM VAT 2 – z korzyścią dla przedsiębiorców?
SLIM VAT to akronim utworzony ze słów „simple”, „local” i „modern”. Czy rzeczywiście nowe regulacje czynią podatek VAT prostym w obsłudze, dostosowanym do lokalnej specyfiki państwa, w którym funkcjonuje oraz nowoczesnym? Założenia pakietu SLIM VAT 2 pod wieloma względami mogą być atrakcyjne dla przedsiębiorców. Ocena rzeczywistych skutków jego działania może być jednak przeprowadzona dopiero po pierwszych miesiącach jego funkcjonowania.
