W styczniu 2021 roku w życie weszły nowe przepisy dotyczące amortyzacji środków trwałych firmy. Nowelizacja pozwoli nadal korzystać z ułatwienia w zakresie wydłużenia okresu dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w przypadku produkcji związanej z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19. Jednocześnie nowe przepisy uniemożliwią przesunięcie kosztów amortyzacji środków trwałych poprzez podnoszenie i obniżanie stawek przez podatników zwolnionych z podatku dochodowego. Ponadto niemożliwe będzie wykorzystywanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych wobec pojazdów czy maszyn leasingowanych i wykupionych przez tego samego przedsiębiorcę. Kto zyska, a kto straci na nowych przepisach?
Nowelizacja ustawy o PIT, CIT i ryczałcie od 2021 roku
Powyższe modyfikacje zostały wprowadzone ustawą z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. Nowe zasady dotyczące amortyzacji weszły w życie 1 stycznia 2021 roku.
Wskazane zmiany będą miały istotny wpływ na funkcjonowanie wielu firm. Część z nich z pewnością pozytywnie odbierze wydłużenie okresu dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Inne mogą odnotować straty związane z utrudnionym optymalizowaniem amortyzacji środków trwałych. Powyższa nowelizacja wprowadza także modyfikację definicji używanych środków trwałych, co w praktyce przekłada się na obowiązek spełnienia nowych wymagań w celu zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych.
Używane środki trwałe – nowe wymogi do stosowania indywidualnych stawek
Zmiana definicji używanych środków trwałych wymusza na podatnikach spełnienie dodatkowych wymagań w celu zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Takie działanie jest możliwe w odniesieniu do używanych środków transportowych oraz trwałych, które zostały wprowadzone po raz pierwszy do ewidencji danego podatnika.
Od 2021 roku może okazać się, że w praktyce będzie to jednak utrudnione. Przed nowelizacją do uznania środków trwałych za używane wystarczyło bowiem:
- udowodnienie przez podatnika, że przed nabyciem środki transportowe oraz trwałe z grupy 3-6 i 8 były wykorzystywane przez co najmniej 6 miesięcy;
- wykazanie przez przedsiębiorcę, że określone nieruchomości były wykorzystywane przez co najmniej 60 miesięcy przed ich nabyciem.
Od 2021 roku za używane środki trwałe uważa się:
- środki transportowe oraz trwałe z grupy 3-6 i 8, które przed nabyciem przez firmę były wykorzystywane przez co najmniej 6 miesięcy;
- nieruchomości, które przed nabyciem przez przedsiębiorstwo były wykorzystywane przez co najmniej 60 miesięcy;
- przed nabyciem środki te przez wskazany okres były użytkowane przez inny podmiot.
Powyższe oznacza, że od 2021 roku podatnik będzie musiał dodatkowo wykazać, że środki trwałe nie tylko były wykorzystywane przez co najmniej 6 miesięcy, ale także udowodnić, że były używane przez inny podmiot. Niemożliwe będzie zatem potraktowanie jako używanych środków trwałych urządzeń czy samochodu osobowego, które zostały wykupione po okresie leasingowania ich przez to samo przedsiębiorstwo. Nowe obostrzenia nie obejmą środków trwałych wpisanych do ewidencji przed 1 stycznia 2021 roku.
Ograniczenie optymalizacji amortyzacji środków trwałych – kto może stracić
Do 2021 roku podatnicy mogli według własnego uznania obniżać stawki amortyzacji środków z Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Jednocześnie byli uprawnieni do podwyższania stawek z wykazu stawek amortyzacyjnych KŚT dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i grupy 8 KŚT, czyli urządzeń poddawanych szybkiemu postępowi technicznemu. Po taką możliwość szczególnie chętnie sięgały firmy korzystające ze zwolnień podatkowych. Mogły one zmniejszyć stawki w okresie zwolnień i podnieść je po jego zakończeniu, a więc przesuwać koszty amortyzacji na kolejne lata. W efekcie po ustaniu prawa do zwolnienia wyższe stawki amortyzacji przyczyniały się do podwyższenia kosztów podatkowych i obniżenia płaconych podatków. Takie działanie do tej pory uznawane było przez organy podatkowe za zgodne z prawem.
W efekcie nowelizacji podatnicy muszą liczyć się z istotnymi ograniczeniami w zakresie podnoszenia i obniżania stawek amortyzacji. Od 2021 roku powyższe sposoby na obniżenie wysokości podatku poprzez przesunięcie kosztów amortyzacji na późniejsze lata nie będzie możliwe. Stracą na tym głównie przedsiębiorcy działający w specjalnych strefach ekonomicznych lub posiadający inny tytuł do zwolnienia z podatku dochodowego. Nie obniżą oni stawek w trakcie trwania okresu zwolnienia z podatku i nie podniosą ich po jego zakończeniu. Od stycznia tego roku takie działanie w przypadku rozliczania środków trwałych będzie niemożliwe:
- w okresie korzystania ze zwolnienia podatkowego przez podatników PIT i CIT, których dochody podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym;
- jeżeli przychody podatnika PIT podlegają opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatkiem tonażowym lub zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, w okresie tego opodatkowania.
Powyższe przepisy nie działają wstecz. Oznacza to, że nie obejmują one środków trwałych wprowadzonych do końca 2020 roku do ewidencji środków trwałych.
Wydłużenie okresu dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych a COVID-19
Korzystnym rozwiązaniem jest z pewnością wydłużenie okresu dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, o ile:
- zostały one nabyte na potrzeby produkcji związanej z przeciwdziałaniem COVID-19;
- wprowadzono je do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Dotychczas preferencyjne warunki powyższych odpisów obowiązywały tylko w odniesieniu do środków trwałych ewidencjonowanych w 2020 roku. Dzięki nowelizacji będą one przedłużone do końca miesiąca, w którym zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.
Podatnicy chcąc skorzystać z powyższego ułatwienia, muszą dokładnie przeanalizować, jakie produkty uznawane są za służące do przeciwdziałania pandemii koronawirusa. Jako przykłady można wskazać m.in.:
- środki ochrony indywidualnej, np. maseczki ochronne, medyczna odzież ochronna, rękawiczki, przyłbice, okulary, środki do dezynfekcji rąk;
- środki ochrony zbiorowej, np. płyny do dezynfekcji powierzchni;
- urządzenia medyczne, np. respiratory, urządzenia do dezynfekcji.
Nowe regulacje dotyczące amortyzacji – zagrożenie czy szansa dla firm
Analizując kwestię zmian prawnych w zakresie amortyzacji, należy spojrzeć na problem wieloaspektowo. Nie każdy podmiot bowiem odniesie same straty związane z nowelizacją, czego przykładem jest przedłużenie już wcześniej wprowadzonego ułatwienie dla przedsiębiorstw. Obejmie ono firmy, które decydują się na nabycie środków trwałych w celu produkowania towarów niezbędnych w procesie zwalczania pandemii koronawirusa. Podatnicy skorzystają z wydłużonego okresu dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych.
Jednakże z pewnością część dotychczas stosowanych przez firmy rozwiązań wymaga weryfikacji i zmiany. Od stycznia 2021 roku utarta w przedsiębiorstwie polityka podatkowa w kwestii amortyzacji części środków transportowych, trwałych i nieruchomości nie będzie dalej możliwa lub nie przyniesie oczekiwanych zysków. Zmiany prawne stanowią zatem impuls do opracowania bardziej efektywnych rozwiązań podatkowych w celu optymalizacji kosztów. Z tego względu polecamy przedsiębiorcom weryfikację przez doświadczonego doradcę podatkowego dotychczasowych procedur w powyższym zakresie oraz audyt podatkowy pozwalający na wskazanie ryzyk i szans na zwiększenie efektywności prowadzonej polityki podatkowej.
