Zapewnienie bezpłatnego zakwaterowania pracownikom oddelegowanym do pracy za granicą od dawna budziło kontrowersje podatkowe. Jednak przełomowe wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 sierpnia 2023 r. o sygnaturze II FSK 270/21, 9 stycznia 2024 r. o sygnaturach II FSK 434/21 oraz II FSK 1332/21, a także wyrok z 6 lutego 2024 r. o sygn. akt II FSK 609/21 mogą przynieść istotne zmiany w tej kwestii. Te orzeczenia potwierdzają, że wartość noclegu zapewnionego przez pracodawcę pracownikowi oddelegowanemu nie stanowi przychodu pracownika, co ma istotne konsekwencje podatkowe.
Precedensowy wyrok NSA z 1 sierpnia 2023 r.
Wyrok NSA z 1 sierpnia 2023 r. o sygnaturze II FSK 270/21 był pierwszym precedensowym orzeczeniem, które zmieniło dotychczasowe podejście do opodatkowania świadczeń związanych z zakwaterowaniem pracowników delegowanych. Sąd orzekł, że wartość noclegu zapewnionego przez pracodawcę nie stanowi przychodu pracownika. Wyrok ten otworzył drogę do kolejnych korzystnych orzeczeń w tej sprawie.
Wyroki NSA z 9 stycznia 2024 r. i 6 lutego 2024 r.
W wyrokach z 9 stycznia 2024 r. oraz 6 lutego 2024 r. NSA jednoznacznie stwierdził, że świadczenie w postaci bezpłatnego zakwaterowania pracownika delegowanego do pracy za granicą nie stanowi jego przychodu. Te orzeczenia potwierdzają zmianę linii orzeczniczej, zapoczątkowaną w wyroku z 1 sierpnia 2023 r. W obu przypadkach sądy oparły swoje decyzje na przepisach unijnych oraz na argumentach przedstawionych w sporach sądowych z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej.
Znaczenie regulacji unijnych
Podstawą do wydania tych wyroków były przepisy Dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r., dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług. Dyrektywa ta stanowi, że świadczenia przyznawane pracownikowi w związku z oddelegowaniem, w tym koszty zakwaterowania, nie są uznawane za wynagrodzenie. NSA, interpretując te przepisy, uznał, że koszty te nie powinny być traktowane jako przychód pracownika podlegający opodatkowaniu.
Argumentacja stron
Jest to sprzeczne z wcześniejszymi interpretacjami indywidualnymi wydawanymi przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej oraz wyrokami, które jednoznacznie kwalifikowały zapewnienie zakwaterowania delegowanemu pracownikowi jako jego przychód w postaci nieodpłatnego świadczenia.
Podmioty uczestniczące w sporach z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej argumentowały, że koszty zakwaterowania nie stanowią przychodu pracownika, gdyż są ponoszone w interesie pracodawcy, a nie pracownika. Takie podejście znajduje potwierdzenie w wytycznych Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13) stwierdził, że świadczenia zapewnione w interesie pracodawcy nie mogą być uznawane za przychód pracownika.
Konsekwencje dla pracodawców i pracowników
Nowa linia orzecznicza NSA jest korzystna zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Pracodawcy mogą teraz z większą pewnością planować oddelegowania pracowników za granicę, nie obawiając się dodatkowych obciążeń podatkowych. Pracownicy natomiast nie muszą martwić się, że koszty zakwaterowania pokrywane przez pracodawcę będą traktowane jako ich przychód, co mogłoby prowadzić do zwiększenia ich zobowiązań podatkowych.
Pierwsze interpretacje i przyszłe działania
W wyniku tych orzeczeń NSA, Szef Krajowej Administracji Skarbowej wydał już pierwsze pozytywne interpretacje indywidualne, które potwierdzają nowe podejście do kwestii opodatkowania świadczeń związanych z zakwaterowaniem. Jednak mimo to, wyroki NSA nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa, co oznacza, że stosując to stanowisko, płatnicy i podatnicy nadal mogą napotykać spory z organami podatkowymi.
Aby uniknąć potencjalnych sporów, pracodawcy i pracownicy powinni rozważyć uzyskanie indywidualnych interpretacji podatkowych dotyczących swoich konkretnych przypadków. Takie podejście pomoże ograniczyć ryzyko podatkowe i zapewni większą pewność co do wysokości należności publicznoprawnych.
Możliwość korekty
Warto również zaznaczyć, że płatnicy mogą dokonać korekt w zakresie rozpoznanych w poprzednich latach przychodów pracowników delegowanych. Jeśli pracodawca wcześniej uznał wartość zakwaterowania za przychód pracownika i odprowadził odpowiednie podatki, ma teraz możliwość skorygowania tych rozliczeń. Jest to istotne, gdyż może prowadzić do odzyskania nadpłaconych podatków.
Podsumowanie
Wyroki NSA z 1 sierpnia 2023 r., 9 stycznia 2024 r., 6 lutego 2024 r. stanowią ważny krok w kierunku ujednolicenia polskiego prawa podatkowego z regulacjami unijnymi. Wartość bezpłatnego zakwaterowania zapewnianego pracownikom delegowanym do pracy za granicą nie będzie traktowana jako ich przychód. Niemniej jednak, ze względu na potencjalne różnice w interpretacji przepisów przez organy podatkowe, warto uzyskać indywidualne interpretacje, aby uniknąć nieporozumień i sporów w przyszłości. Płatnicy mogą również rozważyć korektę wcześniejszych rozliczeń, co może prowadzić do zmniejszenia zobowiązań podatkowych i odzyskania nadpłaconych podatków.
