Estoński CIT okazał się rewolucyjnym rozwiązaniem, z którego zdecydowały się skorzystać tysiące podmiotów. Między 2021 a 2022 r. zauważalna jest zdecydowana tendencja wzrostowa, a najchętniej z takich rozliczeń korzystają spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wraz z początkiem 2023 r., w życie weszły jednak istotne zmiany. Co zmieni się w estońskim CIT w 2023 r.? Czy podatnicy mają czego się obawiać?
Zasady działania estońskiego CIT-u
Estoński CIT to rozwiązanie, które ma pomagać i przedsiębiorcom i fiskusowi. Znacząco upraszcza rozliczenia. Dzięki niemu podatnicy nie muszą wyliczać kosztów księgowych czy amortyzacji. Ciężar rozliczenia przenoszony jest na transfer środków ze spółki, a rozrachunki z Urzędem Skarbowym mają miejsce, co do zasady, tylko wtedy, kiedy wspólnicy postanawiają o wypłacie zysków ze spółki – w formie dywidendy lub dowolnej innej.
Oczywiście przejście na Estoński CIT nie jest możliwe bez spełnienia wcześniej kilku warunków. W uproszczeniu w 2022 r. żeby przejście na Estoński CIT było możliwe:
- dochód pasywny spółki nie mógł przekraczać dochodów operacyjnych;
- struktura zatrudnienia spółki musiała być odpowiednia;
- wspólnikami spółki mogły być tylko osoby fizyczne;
- spółka nie mogła posiadać podmiotów zależnych;
- do spółki nie mogły mieć zastosowania Międzynarodowe Standardy Rachunkowości;
- spółka musiała złożyć zawiadomienie o skorzystaniu z Estońskiego CIT do końca stycznia danego roku i wykonać korektę wstępną.
Zmiany w Estońskim CIT dawniej i teraz
Początkowo warunki skorzystania z estońskiego CIT-u były dość rygorystyczne. W 2022 zostały zdecydowanie rozluźnione – podatnicy muszą spełnić już mniej warunków.
W jakim kierunku zmierzają zmiany, które wprowadził Polski Ład 3.0., które zaczęły obowiązywać już 1 stycznia 2023 r.? Czy ustawodawca znowu zdecydował się na zmianę warunków, które podatnicy muszą spełnić, czy może dokonał merytorycznych zmian?
Zmiany, które weszły w życie od 1 stycznia 2023 r.
1 stycznia 2023 r. weszło w życie kilku bardzo istotnych zmian w Estońskim CIT:
- nowy termin na zawiadomienie fiskusa o wyborze Estońskiego CIT przez podatnika;
- nowy termin na zapłatę podatku m.in. przy wypłacie zaliczek na poczet dywidendy;
- nowy (doprecyzowany) termin wygaśnięcia zobowiązania z korekty wstępnej.
Termin zawiadomienia o wyborze Estońskiego CIT przez podatnika
Jedną z największych (i najkorzystniejszych) dla podatników zmian które weszły w życie 1 stycznia jest wydłużenie terminu na złożenie zawiadomienia fiskusowi. Według nowelizacji podatnik może wybrać opodatkowanie ryczałtem również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli dopełni formalności w postaci zamknięcia ksiąg oraz złoży zawiadomienie ZAW-RD do końca pierwszego miesiąca opodatkowania CIT-Estońskim.
Korekta wstępna – (nie) taki diabeł straszny?
Jak wspomnieliśmy, podatnik, decydując się na przejście na Estoński CIT musi wykonać tzw. korektę wstępną. Zasadniczo problem polega na tym, że niektóre kategorie kosztów i przychodów w ramach Estońskiego CIT-u traktowane są odmiennie niż w przypadku standardowych rozliczeń. Oznacza to, że często w wyniku przejścia spółki na estońskie rozwiązanie, powstaje dochód podatkowy, który powoduje z kolei konieczność uiszczenia dodatkowego podatku.
Taki podatek nie jest płacony od razu, ale ulega umorzeniu, jeśli podatnik wystarczająco długo korzysta z Estońskiego CIT-u. W tym miejscu dotychczas pojawiał się problem – przepisy przewidywały, że podatnicy stosujący Estoński CIT krócej niż 4 lata muszą go uiścić, a ci stosujący dłużej niż 4 lata, nie muszą. A co, jeśli ktoś stosował Estoński CIT dokładnie 4 lata?
Od stycznia sytuacja będzie klarowna – zobowiązanie podatkowe wygaśnie, jeśli podatnik będzie stosował Estoński CIT 4 lata lub dłużej.
Nowy termin zapłaty zobowiązania z tytułu wypłaty zaliczek na poczet dywidendy
Dotychczasowe regulacje przewidywały, że w przypadku zapłaty zaliczek na poczet dywidendy obowiązek podatkowy powstawał 20 lipca tego samego roku podatkowego. Termin ten był niewykonalny na przykład w przypadku, gdy po tej dacie wspólnicy otrzymywali zaliczki na poczet dywidendy.
W przypadku, jeśli wspólnicy otrzymali zaliczki np. 20 listopada, to nie mogli przecież spełnić w terminie obowiązku podatkowego, który powstał 20 lipca !
Ustawodawca zauważył błąd i od początku nowego roku (2023), terminem powstania zobowiązania podatkowego będzie termin 3 miesięcy od dnia upływu roku podatkowego, w którym podjęto uchwałę. W analizowanym przypadku, jeśli wspólnicy podejmą uchwałę 20 listopada, zobowiązanie podatkowe powstanie dopiero do 31 marca następnego roku.
Inne istotne zmiany, które wejdą w życie w nowym roku
Ustawodawca zdecydował się też na doprecyzowanie innych kwestii, które dotychczas budziły wątpliwości i wymagały wydawania przez organy interpretacji indywidualnych:
- doprecyzowano regulacje dotyczące tzw. wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, a więc np. jeśli wspólnicy korzystają z samochodów spółki zarówno na cele prywatne, jak i służbowe;
- doprecyzowano wymóg dotyczący struktury zatrudnienia przez spółkę – do puli osób zatrudnianych będą wliczane osoby poniżej 26 r.ż., które nie studiują, albo studenci powyżej 26 r.ż.
Ustawodawca w nowelizacji do przepisów podatkowych przewidział jeszcze kilka zmian, które weszły w życie już w 2022 r. Estoński CIT to rozwiązanie, które faktycznie pozwala często wiele oszczędzić i zdecydowanie uprościć rachunkowość. Mimo to wciąż wymaga poprawek i mamy nadzieję, że te będą sukcesywnie wprowadzane.
